Chỉ xếp sau Mỹ và Trung Quốc, Nhật Bản là nền kinh tế lớn thứ 3 thế giới. Đất nước này giàu có đến mức nhiều vùng có sức mạnh kinh tế tương đương với một quốc gia.


Chỉ xếp sau Mỹ và Trung Quốc, Nhật Bản là nền kinh tế lớn thứ 3 thế giới. Đất nước này giàu có đến mức nhiều vùng có sức mạnh kinh tế tương đương với một quốc gia. Ví dụ, toàn bộ nền kinh tế Brazil chỉ có quy mô tương đương với khu vực Kanto (bao gồm Tokyo) của Nhật Bản.

Tuy nhiên, Nhật Bản đang đau đầu với “thập kỷ mất mát” trong suốt 30 năm qua. GDP của Mỹ đã tăng trưởng gấp 3 lần và Trung Quốc vươn lên mạnh mẽ trong cùng thời gian này.

Với “mũi tên” thứ nhất, chính phủ Nhật Bản đã bơm vào nền kinh tế 10.000 tỷ yên (tương đương 84 tỷ USD) để thúc đẩy nền kinh tế. Với “mũi tên” thứ hai, bảng cân đối kế toán của NHTW Nhật Bản lại tiếp tục phình to. TTCK Nhật hân hoan chào đón những động thái này, nhưng đợt tăng thuế tiêu dùng hồi tháng 4 đã khiến cầu giảm mạnh và GDP suy giảm. Ông Abe ngay lập tức phải dừng đợt tăng thuế thứ hai (dự kiến vào đầu năm 2015).

Nhiều thập kỷ gần như không tăng trưởng và chi tiêu mạnh tay để hỗ trợ nền kinh tế đã khiến Nhật Bản trở thành nước có tỷ lệ nợ công cao nhất thế giới. Nợ của Nhật Bản cao gấp 2,5 lần quy mô nền kinh tế và cao hơn gấp đôi so với các nước công nghiệp phát triển. Điều này khiến cải cách trở thành điều cực kỳ quan trọng đối với Nhật Bản, bởi chỉ bằng cách dỡ bỏ các quy định rắc rối và cho phép các công ty tự do cạnh tranh Nhật Bản mới có thể tăng trưởng bền vững.

Dân số già và suy giảm là nhân tố ảnh hưởng tiêu cực tới kinh tế Nhật Bản. Dân số nước này ở mức 172 triệu người và được dự báo sẽ giảm xuống dưới mức 100 triệu USD vì tỷ lệ sinh thấp. Vốn đã có nhiều người già hơn người trẻ, tình trạng dân số già của Nhật Bản sẽ tồi tệ hơn trong vài thập kỷ tới. Dân số già ảnh hưởng đến kinh tế Nhật Bản theo hai hướng. Thứ nhất, điều này có nghĩa là có ít lao động hơn để tạo ra tăng trưởng hoặc đóng thuế. Thứ hai, chính phủ phải trả nhiều tiền hơn cho tiền hưu trí và chi phí y tế.

Ngày 14/12, đảng LDP của Thủ tướng Abe đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Hạ viện. Ông Abe đã đảo ngược tình thế so với cách đây 5 năm, khi đảng DPJ chiến thắng vang dội. Tuy nhiên những chính sách sai lầm cùng các thảm họa động đất sóng thần năm 2011 khiến nhiều cử tri quay lưng lại với đảng này. Giờ đây câu hỏi giành cho ông Abe và Nhật Bản là liệu ông có thể bắn "mũi tên" thứ ba trúng đích hay không.