Bộ đỉnh xông trầm bằng đồng phủ bụi thời gian, được chạm trổ công phu này đang được một thanh niên trẻ tên P. N đang sống tại TP.HCM sỡ hữu.


Theo bà Tôn Nữ Khả Ái, người thuộc dòng tộc nhà Nguyễn thì bộ đỉnh có từ thời vua Minh Mạng (trị vì từ năm 1820 đến 1841 - PV), dùng để xông hương trầm trong các buổi thiết triều. Bộ đỉnh gồm một đỉnh chính ở giữa và hai đèn “chầu” hai bên. Điểm đặc biệt của bộ đỉnh này, đó chính là sự giao hoà âm dương được thể hiện rất rõ nét.

Đỉnh chính được chạm trổ tinh xảo, gồm tứ linh: long, lân, quy, phụng. Theo lời kể của bà Tôn Nữ Khả Ái, theo thời gian, chiến tranh loạn lạc, bộ đỉnh đã được hoàng hậu Nam Phương mang về cung của mình cất giữ. Một lần, bộ đỉnh này đã bị trúng bom đạn và bị hư hại. Quan Phụng Nghị Đại Phu xót xa cho báu vật triều Nguyễn, đã mang về nhà, cho thợ thủ công chắp vá, gia công lại. Vị cận thần này mất, con cháu của ông lâm vào cảnh khó khăn về kinh tế, đã bán lại cho bà Tôn Nữ Khả Ái. Người thanh niên tên P.N đã mua lại bộ đỉnh xông trầm “âm dương” của bà nữ hoàng tộc này vào năm 2007, với giá 107 lượng vàng.

Sự giao hoà âm, dương được thể hiện rõ trên đỉnh chính: Phụng trống oai nghi, lông sặc sỡ vờn bên phụng mái trong tư thế khép nép.

Cận cảnh sự oai nghi của phụng trống.

Và phụng mái rất... nữ tính.

Trên cùng của đỉnh là con lân đực dữ tợn đứng trên gò cao, bên dưới là con lân cái hiền hoà.

Lân đực được chạm trổ khá nhiều nanh vuốt….

Và có thế đứng rất uy nghi

Trong khi lân cái được chạm trổ đơn giản hơn.

Đỉnh chính đứng vững chắc trên 3 chân được cách điệu hình mặt lân.



Hai chân đèn chầu hai bên đỉnh chính, được phân biệt tính âm, dương rất rõ bằng các linh vật đực, cái. Trong ảnh là chân đèn mang tính âm với con rồng mái uốn lượn quanh thân đỉnh.

Đèn mang tính dương, được nhận dạng dễ dàng bằng con rồng đực uy nghi. Rồng đực phân biệt với rồng mái bằng quả châu phía trên đầu.


Và rồng cái được tạo hình uốn lượn mềm mại hơn.

Những chạm trổ tinh xảo, đã tạo "hồn" cho rồng cái.


Con quy đực "bò" phía dưới chân đèn mang tính dương.


Con phụng trống trên thân đèn mang tính dương.


Chạm trổ cây, lá sinh động trên thân đèn.