Theo thống kê của Bộ khoáng sản và Môi trường, tổng lượng chất thải rắn của Việt Nam vào khoảng 12,8 triệu tấn/năm - trong đó khu vực đô thị là 6,9 triệu tấn/năm - được xử lý cơ bản bằng bí quyết chôn lấp (Hà Nội 95%, TPHCM 76%).

xử lý chất thải công nghiệp Nhiều địa phương đang nỗ lực tìm kiếm một kỹ thuật tiên tiến nhằm tháo gỡ tình trạng khó khăn trong xử lý rác ngày nay. Việc tìm kiếm giải pháp như thế có vẻ như đang giải quyết rắc rối từ ngọn.

Khi chôn lấp là nhiều

Năm 2016, nhiều cư dân khu đô thị Phú Mỹ Hưng, quận 7, TPHCM đã không chịu nổi với mùi hôi thối thổi vào các căn hộ của mình. Có cư dân đã phải lắp thêm tấm than hoạt tính vào các cửa sổ, máy lạnh hòng lọc mùi thối chui vào nhà. Hàng loạt cư dân đòi điều tra, xử lý nguồn hôi thối. cuối cùng, “thủ phạm” được cho là từ một công ty xử lý rác gần đó.

Mới tháng 7 rồi, nhiều cư dân xã Nam Sơn (Sóc Sơn, Hà Nội) đã phong tỏa, chặn xe chở rác vào khu hòa hợp xử lý chất thải do cho rằng dân dụng làm ảnh hưởng đến sức khỏe của hơn 700 hộ dân khu vực này.

Tại Hội An, năm 2011, dân dụng xử lý rác Hội An đã được khánh thành và đưa vào hoạt động theo bí quyết xử lý vi sinh làm phân bón (compost). Tuy nhiên, đến năm 2013, Phó giám đốc người tiêu dùng Lê Thị Bích Thủy đã khổ cực cho biết lượng phân sản xuất ra không tiêu thụ được do còn lẫn nhiều tạp chất, không phục vụ được thị trường và ảnh hưởng môi trường.

Đây chỉ là một vài thực trạng tiêu biểu trong khoảng 35 nhà máy xử lý chất thải rắn trên cả nước, chưa kể khoảng 50 lò đốt cỡ nhỏ với ngựa khoảng 500 kí lô gam/giờ. Việt Nam vẫn chưa tìm ra và xác định được một khoa học xử lý rác tối ưu, ưa thích với điều kiện, hoàn cảnh của mình.

kỹ thuật xử lý không cần phân loại có là logic? xử lý chất thải công nghiệp - báo giá xử lý chất thải nguy hại

Tháng 2-2017, TPHCM đã chấp nhận chủ trương thành lập người sử dung khí hóa chất thải bằng kỹ thuật plasma của Trisun Green Energy Corporation (Úc). Đây là dự án lớn nhất về xử lý rác tại Việt Nam bằng khoa học plasma với tổng vốn đầu tư hơn 520 triệu đô la Mỹ và đơn giá xử lý rác sinh hoạt là 20,628 đô la Mỹ/tấn. Theo nhiều nhà kỹ thuật, chuyên gia thì đây là khoa học hiện đại, có thể bảo đảm được các tiêu chí về công nghệ, kinh tế, xã hội và môi trường của một dự án xử lý rác.

Tuy nhiên, theo Giáo sư Nguyễn Quốc Sỹ thì đến thời điểm hiện nay, chưa có quốc gia nào áp dụng kỹ thuật plasma cho xử lý rác sinh hoạt bởi giá thành cao. Đồng thời, khoa học này chỉ sử dụng cho xử lý các chất thải độc và cực độc (các chất từ vũ trang hóa học, các đầu đạn bẩn, chất thải phóng xạ...). Chia sẻ về vấn đề này, kỹ sư Nguyễn Thị Mỹ (Việt kiều Úc), người vẫn luôn giữ quan điểm quy trình xử lý rác của Việt Nam phải bắt đầu từ việc phân loại đầu nguồn cho biết tại hội nghị về xử lý rác ở Hàn Quốc, nhiều người tham dự đã chỉ ra sự bất cập về giá tiền xử lý rác của công nghệ plasma, ngoài một lượng điện năng nhất định, các loại rác sau khi được đốt bằng công nghệ này chẳng để lại một thứ gì có thể dùng được.

Với dự án nhắc đến ở trên, ngoài chuyện đơn giá khá cao, thì nguy cơ “đói rác” là thấy được khi công suất mọi người 5.000 tấn/ngày (rác sinh hoạt, chất thải công nghiệp, nguy khốn và bùn thải) Bên cạnh đó tổng lượng rác ngày nay của TPHCM khoảng 8.300 tấn/ngày và tổng HP các người dân xử lý rác đang và sẽ vận hành tại thị trấn đã vào khoảng 11.000 tấn/ngày (VW 5.500 tấn, Vietstar Lemna 1.500 tấn, Khu câu kết xử lý chất thải rắn Tây Bắc 2.200 tấn, Tâm Sinh Nghĩa 1.300 tấn, Môi trường thị trấn 500 tấn).


Điều nghịch lý tại Việt Nam hiện tại, Ngoài ra xã hội càng phát triển, căn nhà của người tiêu dùng ngày càng sạch, thuận tiện và đẳng cấp thì đường phố lại càng nhếch nhác, rác rưởi nhiều hơn. do vậy, việc trước tiên cần làm chưa phải là xây dựng những dân dụng xử lý rác thải vĩ đại mà chính là giáo dục, đưa hiện đại về bảo vệ môi trường, trong đó có rắc rối rác thải vào trong tư duy của mọi người dân.

Giải pháp phải từ nguồn

Điều nghịch lý tại Việt Nam hiện tại, Hình như xã hội càng tăng trưởng, căn nhà của nhà máy ngày càng sạch, thuận tiện và đẳng cấp thì đường phố lại càng nhếch nhác, rác rưởi nhiều hơn. Tìm kiếm công nghệ hiện đại để xử lý chất thải rắn là một nhu cầu nhu yếu trong bối cảnh rác thải sinh hoạt đang xâm chiếm, phá hoại môi trường sống của doanh nghiệp từ vùng quê xa xôi đến các thành phố. Tuy nhiên các giải pháp khoa học hiện đại chỉ góp phần vào khâu cuối cùng của quy trình quản lý, thu gom và xử lý chất thải chứ không thể đổi mới nhận thức, tư duy và trách nhiệm của người dùng với rác thải. do vậy, việc đầu tiên cần làm chưa phải là xây dựng những người tiêu dùng xử lý rác thải lớn tưởng mà chính là giáo dục, đưa tân tiến về bảo vệ môi trường, trong đó có điều rác thải vào trong tư duy của mọi mọi người.

Tiếp đó, một về việc cũng rất cần thiết nữa mà đô thị cần gấp rút triển khai, đó là việc phân loại rác từ đầu nguồn. Vào những năm 1990 đề án phân loại rác từ đầu nguồn đã được người đứng đầu đô thị hết lòng ủng hộ và được triển khai thí điểm tại một vài quận. Tuy nhiên, chương trình này không tốt nhất, trong đó có lý do người tiêu dùng phân loại rác nhưng sau cuối xe thu gom lại không có hệ thống phân loại. vừa rồi, đô thị đã đánh giá lại và quyết tâm mở rộng triển khai chương trình này. Theo những chuyên gia, việc phân loại rác từ đầu nguồn là cần tại các nước hiện đại. Điều này không chỉ tạo điều kiện thuận lợi cho việc phân loại, thu gom, tái chế, xử lý rác mà còn rèn luyện ý thức bảo vệ môi trường của công ty. Ở một số nước người ta lao lý rất chặt về phân loại rác, ví như bị phát hiện có sự lẫn lộn rác vô cơ, hữu cơ trong các thùng rác gia đình, chủ hộ bị phạt rất nặng và số tiền này sẽ dùng để thưởng cho người phát hiện.

Đến thời điểm ngày nay, 63 tỉnh thành Việt Nam vẫn đang trên hành trình tìm kiếm khoa học xử lý rác cho địa phương mình. Theo Bộ thành lập, có ba công nghệ xử lý rác được bộ này xác định suất đầu tư: khoa học hình thành rác thành phân vi sinh, viên nhiên liệu và đốt. Do chưa được định hướng về kỹ thuật, tiêu chí bình chọn, lựa chọn nên mỗi địa phương tự tìm một khoa học mà họ cho là ưng ý. do đó, rủi sẽ rất lớn cho môi trường khi dự án đã triển khai nhưng lại không đảm bảo các tiêu chí. về chuyện rác thải không còn là của riêng một địa phương nào, đó là về việc chung của cả 92 triệu dân nên vô cùng cần một chiến lược tổng thể và được điều hành bởi một “tư lệnh” cho mặt trận này.