Tìm hiểu trang trí biểu tượng trên gốm sứ TQ – 11: Quả đào, quả phật thủ.

Quả đào là biểu tượng ưa thích của người Hoa về sự trường tồn (thọ). Sự kết nối về biểu trưng này có lẽ bắt nguồn từ câu huyện thần thoại của Lão giáo nói về các quả đào tiên được trồng trong vườn của Tây Vương Mẫu -Xi Wangmu (Queen mother of the west). Cứ mổi 6000 năm trong ngày sinh nhật của bà, Tây Vương Mẫu lại tặng các vị khách trên thiên đình những quả đào tiên này. Những chuyện thần thoại nổi tiếng khác có gắn kết với biểu trưng “thọ” là về vị tiên nữ Ma Cô – Magu (麻姑)và tiên nam Đông Phương Sóc – Dongfangshuo （東方朔）. Nhưng vị tiên nổi tiếng nhất biểu tượng cho “thọ” chắc chắn phải là Thọ Tinh – Shouxing　（寿星）, ông “thọ” thường được vẽ cầm trên tay một quả đào lớn. Cùng với hai vị thần tiên khác là Phúc Tinh và Lộc Tinh (Fuxing （福星） và Luxing （禄星）), họ gói trọn các ước muốn của người Hoa từ thời xa xưa về hạnh phúc, bổng lộc tài sản và trường thọ.


Bình thời Thanh - Ung Chính, men trắng vẽ men lam, motif 9 quả đào. 9 (cửu) phát âm giống jie có nghĩa là lâu dài.


Thọ tinh quân tay cầm một quả đào.

Một đồ án trang trí được ưa chuộng là sự kết hợp quả đào và những con dơi (biểu tượng cho hạnh phúc) để chuyển tải mong ước về hạnh phúc và sống thọ. Một quả đào được vẽ bao quanh bởi 5 con dơi chuyển tải ý nghĩa của 5 điều chúc phúc cho con người: sống thọ, giàu có, sức khõe, danh giá và một cái chết an lành. Những trang trí có quả đào khác là Thọ Sơn Phúc Hải – shou san fu hai (Longevity like the mountain, happiness boundless as the sea – ví dụ có trong bài biểu tượng về con dơi) và Tam Đa – san duo (ba điều dư dật – three abundances).


Một tiêu bản khác với 5 điều chúc phúc đại diện bởi 5 con dơi vẽ bao quanh Thọ Tinh cưởi hạc tay cầm quả đào.

Tam Đa có nghĩa là ba điều dư dả : nhiều con trai, hạnh phúc/của cải và sống thọ. Trong mô típ ở trên, quả lựu với thuộc tính có nhiều hạt đại diện cho sự sinh sôi nảy nở, phúc/lộc được đại diện bởi con dơi và quả phật thủ (mà phát âm nghe giống như phúc thọ – fu shou)



Quả phật thủ có tên như vậy vì trông giống bàn tay của đức Phật và trong tiếng Hoa cũng vậy: foshao (佛手）. Nó biểu tượng cho phúc, thọ.


finger citron = phật thủ; motif phật thủ trên đĩa thời kỳ giửa Minh.

KhanhHoaThuyNga​